Dự án tạo quỹ đất đô thị cho TP.HCM: 23 năm dang dở, loạt doanh nghiệp vi phạm

Hơn 20 năm vẫn chưa hoàn thành

Thanh tra TP.HCM vừa thông báo kết luận thanh tra về chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại Dự án Tạo quỹ đất đô thị cho Thành phố, dọc đường Nguyễn Hữu Thọ, xã Phước Kiển và xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè (gọi tắt là dự án Tạo quỹ đất đô thị TP.HCM).

Đây là dự án tạo quỹ đất sạch đầu tiên tại TP.HCM nhằm mục đích đấu giá quyền sử dụng đất, giao quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư có năng lực thực hiện nhanh các dự án đầu tư của Thành phố theo quy hoạch.

Tuy nhiên, quá trình triển khai dự án đã có nhiều vướng mắc, thiếu sót, vi phạm liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân tại dự án và việc quản lý, sử dụng đất dự án sau thu hồi.

Theo Thanh tra TP.HCM, dự án Tạo quỹ đất đô thị TP.HCM bị chậm tiến độ (tiến độ đầu tư được phê duyệt là từ năm 1999 đến năm 2000), đến nay chưa hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất.

Vẫn còn 38 trường hợp không đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ. Trong đó, có 22 trường hợp chưa đồng ý bàn giao mặt bằng nhưng UBND huyện Nhà Bè chưa cưỡng chế thu hồi đất.

Chính sách hỗ trợ bổ sung mua căn hộ chung cư theo chỉ đạo của UBND TP.HCM đã kéo dài, chưa thực hiện được do Công ty TNHH DVTM-SX Xây dựng Đông Mê Kông chậm xây dựng chung cư, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người đã bị thu hồi đất hơn 20 năm nay.

Về quy hoạch chi tiết xây dựng khu đất được thu hồi tại dự án, Thanh tra TP.HCM xác định UBND huyện Nhà Bè duyệt quy hoạch 1/500 tại 7 phân khu vào tháng 10/2015 khi chưa có quy hoạch 1/2000, chưa có giấy phép quy hoạch là chưa phù hợp trình tự, thủ tục.

Sở Quy hoạch – Kiến trúc có trách nhiệm khi đề nghị UBND huyện Nhà Bè ký phê duyệt quy hoạch 1/2000 dự án.

Trong đó, việc điều chỉnh tăng hệ số sử dụng đất, chuyển đổi chức năng tại 3 phân khu (phân khu 9, 12, 15) xây nhà cao tầng có xin chủ trương của UBND Thành phố. Còn việc tăng chỉ tiêu quy hoạch hoặc chuyển đổi công năng tại các phân khu khác thì không báo cáo.

Loạt doanh nghiệp vướng sai phạm

Về việc quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại dự án, theo Thanh tra TP.HCM, hầu như toàn bộ các khu đất được thu hồi tại dự án đều được cấp giấy chứng nhận cho các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, đến nay vẫn còn một số khu đất chưa hoàn tất giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, chưa hoàn thành việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận của các hộ dân bị giải toả.

Có trường hợp Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP.HCM cấp giấy chứng nhận tại phân khu 23, 33 và 35 cho doanh nghiệp với mục đích đất ở tại đô thị hoặc xây dựng nhà ở đối với toàn bộ diện tích đất là không đúng theo chức năng quy hoạch.

UBND TP.HCM đã chỉ đạo, giao Sở TN&MT kiểm tra và khắc phục nhưng đến nay đơn vị này vẫn chưa thực hiện.

Theo Thanh tra TP.HCM, việc quản lý đất của UBND huyện Nhà Bè và các chủ đầu tư còn lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng người dân, đơn vị khác chưa bàn giao đất thu hồi hoặc lấn chiếm đất sử dụng vào mục đích cá nhân, kinh doanh thu lợi. Như việc sử dụng đất để kết nối vào gara xe Anh Đức tại phân khu 17-19 do CTCP Đầu tư Phước Kiển làm chủ đầu tư.

Tại khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, cơ quan quản lý và các chủ đầu tư như CTCP Phú Hoàng Anh, Công ty TNHH Kiến Á Galleria, CTCP An Tây, CTCP Kinh doanh Bất động sản phát triển Thành phố - HD REAL... có hàng loạt thiếu sót, vi phạm.

Cụ thể, đã chia nhỏ phân khu chức năng không đúng quy hoạch 1/2000 đã được duyệt; cấp giấy phép xây dựng không đúng quy hoạch; không cắm ranh mốc đất thực địa để quản lý, xây dựng chậm tiến độ, sai quy hoạch; lấn chiếm rạch; xây dựng không phép; sử dụng đất sai mục đích…

Tương tự, tại khu đất bên phải đường Nguyễn Hữu Thọ cũng có những vi phạm như nói trên.

Ngoài ra, Văn phòng Đăng ký đất đai TP.HCM được xác định chưa thực hiện đúng quy định khi cập nhật biến động chuyển quyền sử dụng 2,55ha đất thuộc dự án Khu dân cư Phước Nguyên Hưng.

Theo đó, việc chuyển quyền sử dụng 2,55ha đất này từ Công ty Tài Nguyên sang Công ty Hoàng Nguyên vào năm 2008 được thực hiện trước khi UBND Thành phố cho phép.

Với những thiếu sót, vi phạm của các tổ chức, cá nhân thời kỳ liên quan được nêu tại kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND TP.HCM đã giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông phối hợp UBND huyện Nhà Bè cùng các sở, ngành khẩn trương khắc phục.

Trong đó, cần đẩy nhanh tiến độ dự án, thực hiện việc thanh, quyết toán đúng quy định, không để dự án kéo dài. Có giải pháp khả thi giải quyết việc mua căn hộ và bố trí nền đất tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án. Đồng thời, rà soát nghĩa vụ tài chính của các doanh nghiệp sử dụng đất tại dự án.

Chủ tịch UBND TP.HCM yêu cầu các sở, ngành liên quan thực hiện xong nội dung được chỉ đạo trước ngày 30/9/2023.