Hàng loạt NHTW cảnh báo: Các nền kinh tế top đầu thế giới có nguy cơ gia tăng lạm phát, đe dọa tăng trưởng vì vấn đề này

Những nền kinh tế hàng đầu thế giới sẽ thiếu hụt lực lượng lao động cần thiết để duy trì tăng trưởng và giữ ổn định giá cả trong những thập kỷ tới, trừ khi họ thu hút được nhiều lao động nước ngoài hơn, giới chức Ngân hàng Trung ương cảnh báo.

Phát biểu tại Hội nghị thường niên của các nhà hoạch định chính sách tại Jackson Hole, Wyoming (Mỹ), lãnh đạo Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng Anh (BoE) đều nhấn mạnh thách thức đối với tăng trưởng kinh tế do dân số già hóa.

Kazuo Ueda, Thống đốc BoJ, cho biết xã hội Nhật Bản đang già đi nhanh chóng, khiến tình trạng thiếu lao động trở thành một trong những vấn đề kinh tế “cấp bách nhất”.

Ông cho biết lao động nước ngoài hiện chỉ chiếm 3% lực lượng lao động của Nhật Bản, nhưng lại đóng góp tới một nửa mức tăng trưởng lực lượng lao động gần đây. “Để tăng thêm, chắc chắn sẽ cần đến một cuộc thảo luận rộng rãi hơn”, ông nói.

Tại các nền kinh tế giàu có, tỷ lệ sinh đang ở mức thấp kỷ lục trong khi tuổi thọ trung bình ngày càng cao. Điều này khiến “tỷ lệ phụ thuộc” tăng lên, tức là số người ngoài độ tuổi lao động chiếm tỷ trọng lớn hơn nhiều trong dân số.

Chủ tịch ECB, bà Christine Lagarde, nhận định rằng dòng lao động nhập cư sẽ đóng vai trò “then chốt” trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực của xu hướng nhân khẩu học đối với tăng trưởng kinh tế.

Bà cảnh báo rằng nếu không có dòng lao động nước ngoài, khu vực đồng euro sẽ mất đi 3,4 triệu người trong độ tuổi lao động vào năm 2040.

Bà Lagarde nhấn mạnh thị trường lao động Eurozone đã vượt qua đại dịch trong “tình trạng tốt ngoài mong đợi”, một phần nhờ số lượng lao động cao tuổi tiếp tục làm việc, nhưng “quan trọng hơn nữa” là nhờ sự gia tăng lao động nhập cư.

“Mặc dù chỉ chiếm khoảng 9% tổng lực lượng lao động vào năm 2022, lao động nước ngoài đã đóng góp tới một nửa mức tăng trưởng trong ba năm qua. Nếu không có sự đóng góp này, thị trường lao động có thể đã eo hẹp hơn và sản lượng thấp hơn”, bà nói.

Thống đốc BoE, Andrew Bailey, cho rằng thách thức “cấp bách” mà vấn đề nhân khẩu học và sự suy giảm năng suất đặt ra đối với kinh tế Anh chưa được chú ý đúng mức. Theo ông, thu hút lao động để lấp đầy khoảng trống việc làm sẽ là yếu tố thiết yếu nhằm duy trì tăng trưởng trong những thập kỷ tới, bất chấp làn sóng dân túy và tâm lý công chúng ngày càng tiêu cực đối với nhập cư.

Các Ngân hàng Trung ương dự báo dân số già không chỉ làm giảm sản lượng mà còn có nguy cơ đẩy lạm phát tăng, do người lao động có thể yêu cầu lương cao hơn trong bối cảnh khan hiếm nhân lực.

Ông Bailey cảnh báo rằng vào năm 2040, 40% dân số Anh sẽ ở độ tuổi trên chuẩn lao động (16–64 tuổi).

Nước Anh cũng đang chứng kiến tỷ lệ tham gia lực lượng lao động suy giảm, do số người được xếp vào diện “ốm đau dài hạn” tăng lên cùng với sự sụt giảm mạnh của số thanh niên đi làm — hai yếu tố mà ông Bailey cho rằng có thể liên quan đến nhau.

Ông cho biết các vấn đề sức khỏe tâm thần là nguyên nhân phổ biến nhất, gọi đây là một “diễn biến rất đáng lo ngại”.

Người đứng đầu BoE nhấn mạnh ngân hàng hiện “tập trung nhiều hơn vào việc đo lường tình trạng không tham gia lao động” thay vì thất nghiệp, dù thừa nhận rằng việc đánh giá tỷ lệ tham gia lao động và các nguyên nhân suy giảm tại Anh khó khăn hơn nhiều so với dữ liệu thất nghiệp.

Trong khi số phụ nữ lớn tuổi tiếp tục đi làm gia tăng, xu hướng này lại không diễn ra với nam giới, ông nói thêm.

Tham khảo FT