Kịch bản và dự báo diễn biến lạm phát năm 2024

Năm 2023, Việt Nam tiếp tục thuộc nhóm các nước kiểm soát tốt lạm phát khi CPI tháng 12/2023 tăng 3,58% so với tháng 12/2022, bình quân năm 2023 CPI tăng 3,25% so với năm 2022 và thấp hơn mục tiêu 4,5% Quốc hội đặt ra; lạm phát cơ bản tăng 4,16%.

Lạm phát năm 2024 dự báo "dễ thở"

Từ những kết quả đạt được trong năm 2023, các chuyên gia dự báo rằng áp lực lạm phát sẽ không lớn trong năm 2024.

>> Lạm phát tại Nhật Bản cao nhất trong hơn 40 năm

Lạm phát năm 2024 dự báo "dễ thở"

Ông Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính đưa ra ba kịch bản lạm phát gồm: Kịch bản cao CPI tăng khoản 3,5%; kịch bản thấp CPI tăng khoảng 2,5% và dự báo CPI năm 2024 trong khoảng 3%. Tuy nhiên, dự báo đó chưa tính đến giá các hàng hóa, dịch vụ do nhà nước quản lý.

Phân tích bối cảnh, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính cho rằng:

Thứ nhất, kinh tế thế giới, đặc biệt là Mỹ và Trung Quốc, được dự báo sẽ tăng trưởng chậm lại, đồng thời nguy cơ kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái chưa được loại trừ. Các số liệu trong lịch sử từ năm 1982 đến nay cho thấy khi lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 3 tháng cao hơn so với kỳ hạn 10 năm (đường cong lãi suất âm), thì nền kinh tế Mỹ sẽ rơi vào suy thoái sau 3-6 quý.

Thứ hai, với triển vọng kinh tế thế giới không thật sự khả quan, giá dầu sẽ khó tăng mạnh, thậm chí có thể giảm mạnh nếu kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Dự báo giá dầu WTI trong năm 2024 sẽ xoay quanh mức trung bình 5 năm của giai đoạn 2019- 2023 là 67 USD/thùng.

Thứ ba, trong bối cảnh kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2024 được dự báo cũng sẽ tăng trưởng ở mức vừa phải dù so với nền thấp của năm 2023 (mục tiêu trên 6%). Hơn nữa, do thị trường bất động sản vẫn đang trong giai đoạn khó khăn, khu vực công nghiệp - xây dựng nói riêng và toàn bộ nền kinh tế nói chung cũng sẽ bị ảnh hưởng và tăng trưởng thấp trong năm 2024.

Thứ tư, áp lực lạm phát từ yếu tố tỷ giá tăng trong năm 2024 được dự báo sẽ không lớn khi đồng USD đang trong xu hướng giảm giá, còn Fed nhiều khả năng sẽ bắt đầu giảm lãi suất từ quý II/2024.

>> Goldman Sachs dự báo Fed sẽ năm lần hạ lãi suất trong năm 2024

Áp lực lạm phát vẫn hiện hữu

Theo các chuyên gia HSBC, áp lực lạm phát vẫn là vấn đề đáng lưu tâm trong năm nay. "Mặc dù xu hướng giảm lạm phát diễn ra trên diện rộng ở Việt Nam, áp lực giá vẫn chưa hoàn toàn mất đi. Rủi ro tăng lạm phát do năng lượng và thực phẩm vẫn còn đó, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam khá nhạy cảm đối với những mặt hàng này do tỷ trọng khá lớn trong rổ tính toán lạm phát. Thêm nữa, chi phí y tế gia tăng cũng là vấn đề cần lưu tâm chặt chẽ”, báo cáo của HSBC nhận định.

Áp lực lạm phát vẫn hiện hữu

Áp lực lạm phát gia tăng cùng với kỳ vọng nền kinh tế đang tiếp tục trên đà phục hồi tốt khiến chuyên gia từ HSBC và Standard Chartered tin rằng, dư địa cho nới lỏng tiền tệ không còn nhiều.

Trong đó, HSBC dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ nguyên lãi suất chính sách ở mức 4,5% trong suốt năm 2024. Còn Standard Chartered dự báo lãi suất tái cấp vốn sẽ duy trì ở mức 4,5% cho đến cuối quý III, trước khi tăng 50 điểm cơ bản trong quý IV/2024.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ Thống kê Giá, Tổng cục Thống kê lưu ý, bên cạnh những yếu tố giúp giảm tác động lên mặt bằng giá cả, áp lực vẫn có thể đến từ giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào sản xuất đang ở mức cao. Điều này sẽ ảnh hưởng đến chi phí của doanh nghiệp và tạo áp lực tăng giá đối với hàng hóa tiêu dùng.

Thêm vào đó, giá hàng hóa thế giới, đặc biệt là giá các mặt hàng năng lượng, nhiên liệu biến động khó lường, tiềm ẩn nhiều rủi ro có thể tạo nên các cú sốc cho lạm phát năm 2024.

Xung đột Nga - Ukraine, Israel - Hamas và những bất ổn ở biển Đỏ làm ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng, chi phí vận chuyển, từ đó có thể sẽ ảnh hưởng đến giá cả nguyên nhiên vật liệu.

>> Lo ngại 'bóng ma' lạm phát quay trở lại