Muốn hoàn thiện các tuyến metro ở ‘đầu não chính trị’ và ‘đầu tàu kinh tế’ cần vốn siêu khủng

Dẫn tin từ báo Pháp luật TP. HCM, Bộ GTVT đã có văn bản xin ý kiến các bộ, ngành liên quan về dự thảo đề án phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. HCM đến năm 2035.

Dự thảo đề án nêu trên do hai thành phố trình, Bộ GTVT thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ trong việc phối hợp, lấy ý kiến để góp ý hoàn thiện đề án.

Theo dự thảo đề án, UBND Hà Nội và TP. HCM xác định đường sắt đô thị là trục “xương sống” của hệ thống hạ tầng giao thông vận tải, là động lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.

Sắp tới, Việt Nam sẽ có bao nhiêu km đường sắt đô thị?

Tại Hà Nội, đề án đặt mục tiêu đến năm 2030 phấn đấu xây dựng, đưa vào khai thác khoảng 96,8km đường sắt đô thị. Các tuyến có kế hoạch đáp ứng mục tiêu gồm: Tuyến số 2 (đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, Trần Hưng Đạo - Thượng Đình và Nội Bài - Nam Thăng Long); tuyến số 3 (đoạn Nhổn - Ga Hà Nội, Ga Hà Nội - Yên Sở) và tuyến số 5 (Văn Cao - Hòa Lạc).

Đến năm 2035, Hà Nội sẽ hoàn thành xây dựng, đưa vào khai thác khoảng 301km đường sắt và đến năm 2045 sẽ hoàn thành toàn bộ 14 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài khoảng 550km theo quy hoạch chung Thủ đô.

>> Tuyến cao tốc gần 10.000 tỷ đồng nối vùng núi Tây Bắc Bộ tới tỉnh có diện tích lớn nhất miền Bắc sẽ có thêm hơn 32km

Để hoàn thành mục tiêu trên, chính quyền Hà Nội đề xuất "một kế hoạch, ba phân kỳ". Theo đó, giai đoạn đầu đến năm 2030, thành phố cần khoảng 14,6 tỷ USD để xây dựng 96,8km đường sắt. Nếu hoàn thành, đường sắt đô thị sẽ đảm nhận 7-8% lượng hành khách công cộng và có thể vận chuyển 2,2-2,6 triệu chuyến đi mỗi ngày đêm.

Tại TP. HCM, đề án đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ hoàn thành 183km metro gồm các tuyến số 1, 2, 3, 4, 5, 6. Mạng lưới giai đoạn này dự kiến đảm nhận từ 40-50% lượng khách công cộng, đáp ứng 7-8 triệu lượt hành khách mỗi ngày đêm.

Đến năm 2045, chính quyền thành phố đầu tư thêm tuyến số 7 và kéo dài các 6 tuyến đã đầu tư giai đoạn trước để nâng chiều dài metro lên trên 351km.

Hà Nội và TP. HCM cần hơn 174 tỷ USD làm dự án metro

Theo kế hoạch, các tuyến metro tại hai thành phố (TP) này sẽ là đường đôi khổ 1.435mm, tốc độ thiết kế từ 80-160km/giờ. Công nghệ đoàn tàu là động lực phân tán (EMU).

Hình thức đầu tư các dự án là đầu tư công. Tổng nhu cầu vốn hai TP vào năm 2035 là rất lớn, khoảng trên 174 tỷ USD.

Số tiền trên hai TP dự kiến lấy từ bốn nguồn thu là ngân sách trung ương từ các khoản thu phân chia ngân sách trung ương và ngân sách TP, nguồn từ ngân sách TP, nguồn từ TOD và từ trái phiếu địa phương.

Vì vậy, để bắt đầu cho công cuộc thay đổi hạ tầng giao thông, hai TP xác định muốn làm được metro trước tiên phải thống nhất nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị trong việc huy động tối đa nguồn lực đầu tư sớm metro. Trong đó, ngân sách Nhà nước giữ vai trò quyết định.

Hà Nội vốn được ví là đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế; là đầu mối giao thương bằng đường bộ, đường sắt, đường hàng không và đường sông tỏa đi các vùng khác trong cả nước và đi quốc tế.

TP. HCM luôn giữ vai trò là đầu tàu kinh tế của cả nước: Nơi tạo ra 1/4 tổng sản phẩm quốc nội (GDP), 1/3 giá trị sản lượng công nghiệp, hơn 27% tổng thu ngân sách, hơn 30% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu và thu hút lượng lớn vốn FDI vào Việt Nam.

>> Khi nào các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư sẽ bắt đầu thu phí?