Đâu là động lực chính cho sự phục hồi của ngành ô tô trong nửa cuối năm 2023?

Dẫn số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), Công ty Chứng khoán VNDirect cho biết, sản lượng bán ô tô tại thị trường trong nước 5 tháng đầu năm 2023 giảm 36% so với cùng kỳ, đạt 113.527 chiếc. Trong đó, doanh số bán xe cá nhân và xe lắp ráp (CKD) giảm 43%/40% so với cùng kỳ trong 5 tháng đầu năm, chủ yếu là do kết thúc ưu đãi giảm thuế trước bạ và nhu cầu yếu do lãi suất cho vay mua ô tô cao.

Một thành viên khác ngoài VAMA là TC Group, một đơn vị lắp ráp và phân phối xe Hyundai cũng ghi nhận kết quả không khả quan trong 5 tháng đầu năm 2023. Theo đó, doanh số bán hàng của Huyndai chỉ đạt 22.903 chiếc, giảm 28,6% so với cùng kỳ. Trong khi đó, VinFast bán được 8.483 chiếc trong 5 tháng đầu năm, giảm 30,4% so với cùng kỳ, do ngừng bán xe máy xăng từ cuối quý IV/2022.

Còn theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 3/2023, cả nước đã nhập khẩu 15.228 chiếc ô tô các loại, đạt kim ngạch 355,4 triệu USD, tăng 23,2% về lượng và tăng 36,8% về trị giá. Nhìn chung, Việt Nam đã nhập khẩu 61.974 ô tô nguyên chiếc, tăng 21% so với cùng kỳ trong 5 tháng đầu năm 2023.

“Để giải bài toán tồn kho cao, các hãng xe và nhà phân phối đang áp dụng chính sách giảm giá mạnh, lên tới 100% lệ phí trước bạ cùng nhiều hình thức khuyến mại hấp dẫn khác. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng doanh số bán ô tô sẽ tiếp tục ảm đạm trong tháng 6/2023 do nhu cầu vẫn yếu”, VNDirect đánh giá.

Theo VNDirect, ngày 23/5/2023, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã quyết định điều chỉnh giảm một số lãi suất điều hành như lãi suất tái cấp vốn (giảm 0,5 điểm %), trần lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng đến 6 tháng (giảm 0,5 điểm %). Ngoài ra, các ngân hàng thương mại cũng đã tiếp tục giảm lãi suất huy động các kỳ hạn từ tháng 5/2023.

Hiện mặt bằng chung lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng niêm yết tại các ngân hàng thương mại đã giảm xuống dưới 8%/năm. Do đó, VNDirect, kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm trong nửa cuối năm 2023, điều này có thể thúc đẩy nhu cầu đối với các mặt hàng xa xỉ như ô tô.

Cũng theo VNDirect, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 36 gia hạn thời hạn nộp thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Cụ thể, thời hạn nộp thuế môn bài phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, 7, 8, 9 chậm nhất là ngày 20/11/2023. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 21/06/23 đến hết năm nay.

Hết thời gian gia hạn theo Nghị định này, việc nộp số thuế này sẽ được thực hiện theo quy định hiện hành. Từ năm 2020, đây là lần thứ 4 thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn nhằm hỗ trợ và phục hồi sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Ngoài ra, Chính phủ đã thông qua đề án giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất trong nước, có hiệu lực từ 01/07 đến hết năm 2023. Trước đó, sau khi được áp dụng giảm lệ phí trước bạ trong nửa cuối 2020 và 6 tháng đầu năm 2022, tổng doanh số bán ô tô toàn thị trường chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ. Do đó, VNDirect kỳ vọng, các chính sách ưu đãi từ Chính phủ sẽ là động lực chính cho sự phục hồi của ngành ô tô trong nửa cuối 2023.

Bên cạnh đó, VNDirect cũng cho rằng, xe điện sẽ dần trở thành xu thế trong tương lai không xa. Theo VNDirect, doanh số bán xe điện (EV) toàn cầu trong quý I/2023 tăng 32% so với cùng kỳ. Nghiên cứu mới nhất của Counterpoint cho thấy, cứ 7 chiếc xe được bán trong quý I/2023 thì có một chiếc là xe điện. Xe điện chạy bằng pin (BEV) chiếm 73% tổng doanh số bán xe điện trong quý, trong khi xe điện lai plug-in (PHEV) chiếm phần còn lại.

Cơ quan Phương tiện Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng dự báo, doanh số bán xe điện toàn cầu sẽ tăng lên 14 triệu chiếc vào năm 2023, tăng 35% so với cùng kỳ và đạt tổng thị phần khoảng 18% doanh số toàn cầu. VNDirect kỳ vọng, công ty sản xuất EV lớn như Vingroup sẽ tận dụng xu hướng EV. Hiện tại, Vinfast đang sở hữu loạt sản phẩm xe phổ thông từ phân khúc A đến E, bao gồm VFe34, VF3, VF5, VF6, VF7, VF8 và VF9.

“Chúng tôi kỳ vọng HAX sẽ được hưởng lợi từ các chính sách ưu đãi của Chính phủ khi hầu hết các mẫu xe của HAX đều được lắp ráp trong nước. Trong khi đối với VEA, chúng tôi cho rằng Toyota sẽ tiếp tục giành thị phần trong nửa cuối 2023 - 2024 nhờ các tính năng/giá hấp dẫn như Corolla Cross (CBU, SUV nhỏ gọn) và Veloz (CBU, MPV) và tận dụng lợi thế từ việc giảm thuế trước bạ”, chuyên gia phân tích của VNDirect nhận định.