Góp ý Luật Nhà ở (sửa đổi): Ban quản trị vượt quá quyền hạn sẽ bị xử lý

Cụ thể, theo quy định tại khoản 3 Điều 146 thì Ban quản trị nhà chung cư nếu vượt quá quyền hạn, tùy theo mức độ mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ông cho rằng quy định này có 2 điểm không thống nhất với quy định của Bộ luật Hình sự. 

Một là, còn bỏ sót hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Hai là, không thống nhất vì theo quy định của Bộ luật Hình sự chỉ pháp nhân thương mại mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ban quản trị nhà chung cư không phải là pháp nhân thương mại nên không thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 

Từ hai hạn chế nêu trên, ông đề nghị bổ sung cụm từ "thành viên" vào trước cụm từ "Ban quản trị nhà chung cư" và bổ sung cụm từ "lợi dụng chức vụ, quyền hạn" vào trước cụm từ "vượt quá quyền hạn". 

Dự thảo cũng quy định "trong quá trình thực hiện cưỡng chế bàn giao kinh phí bảo trì, nếu phát hiện chủ đầu tư có hành vi vi phạm pháp luật thì UBND cấp tỉnh yêu cầu cơ quan có thẩm quyền điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật". Theo ông Đỗ Đức Hồng Hà, quy định này chưa phân định rõ thẩm quyền và trách nhiệm của UBND cấp tỉnh và không thống nhất với Bộ luật Tố tụng hình sự. 

Vì theo các quy định này của Bộ luật Tố tụng hình sự thì UBND cấp tỉnh không những không có thẩm quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền điều tra, xử lý mà còn phải có 2 trách nhiệm: Một là kiến nghị bằng văn bản và hai là gửi kèm theo chứng cứ, tài liệu liên quan cho cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có thẩm quyền xem xét, xử lý vụ việc có dấu hiệu tội phạm.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 194 thì "người có một trong 3 hành vi sau đây: Một lợi dụng chức vụ, quyền hạn; hai, thiếu trách nhiệm; ba, vi phạm quy định về trình tự, thủ tục hành chính trong lĩnh vực nhà ở và hành vi khác khi thi hành công vụ thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự". 

Vị đại biểu cũng cho rằng quy định trên có 3 hạn chế: Một là chưa đủ số lượng hành vi vi phạm pháp luật về nhà ở có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự (như hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn). Nếu quy định theo hướng liệt kê như trên có thể dẫn đến bỏ lọt vi phạm hoặc trùng lặp với quy định của pháp luật hiện hành cũng như với chính quy định của luật này. 

Hai là không rõ hành vi khác là hành vi khác so với hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn hay khác hành vi thiếu trách nhiệm hay khác hành vi vi phạm quy định về trình tự, thủ tục hành chính trong lĩnh vực nhà ở. 

Ba là còn bỏ sót trách nhiệm pháp lý mà người vi phạm pháp luật về nhà ở có thể phải chịu như về trách nhiệm dân sự, kỷ luật... 

Ông đề xuất thể hiện theo hướng: “Người có hành vi vi phạm pháp luật về nhà ở thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”.

Được biết, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) gồm 13 chương với 196 Điều. So với Luật Nhà ở năm 2014 thì dự thảo Luật (sửa đổi) đã tăng hơn 13 Điều; trong đó bãi bỏ 7 Điều trong Luật hiện hành; giữ nguyên 47 Điều; sửa đổi, bổ sung 104 Điều; bổ sung mới 34 Điều; Luật hóa từ Nghị định 11 Điều.

Sau hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật và báo cáo tiếp thu giải trình để trình Quốc hội xem xét, tiếp tục thảo luận để thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 6 vào tháng 10/2023.