Nới điều kiện để mua nhà ở xã hội: 'Người dân sẽ tiếp cận với nhà vừa túi tiền'

Bộ Xây dựng vừa đưa dự thảo Nghị định quy định về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.

Thu nhập bình quân của người đứng đơn không quá 15 triệu

Dự thảo thay đổi về điều kiện thu nhập. Theo quy định hiện hành, người mua nhà ở xã hội phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập (tức không quá 11 triệu đồng/tháng).

Còn theo dự thảo, quy định mức thu nhập bình quân hằng tháng của người đứng đơn và của chồng hoặc vợ người đó phải đảm bảo không quá 15 triệu đồng/tháng căn cứ vào bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, đơn vị nơi đối tượng làm việc xác nhận. Về thời hạn xác định điều kiện về thu nhập đó là trong 3 năm trước liền kề năm được xét mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Bộ Xây dựng vừa đưa dự thảo Nghị định quy định về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.

Về tiêu chí nhà ở, những người được xác định chưa có nhà sẽ chiếu theo quy định tại khoản 1 điều 77 của Luật Nhà ở, và chồng hoặc vợ của người đó đáp ứng điều kiện chưa có tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở, tài sản gắn liền với đất tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có dự án nhà ở xã hội.

>>Thành phố lớn nhất Việt Nam có số nhà trọ siêu khủng, sức chứa lên đến 2 triệu người

Để đáp ứng đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, người được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội phải có đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có nhà ở xã hội. Những trường hợp không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại tỉnh, thành phố nơi có nhà ở xã hội.

Ngoài ra, tiêu chuẩn về diện tích nhà ở bình quân theo dự thảo nghị định được tăng lên mức dưới 15m2 thay vì dưới 10m2 theo quy định hiện hành.

Luật sư Nguyễn Thanh Hà (Công ty Luật SBLaw) cũng đồng tình việc Bộ Xây dựng đã nới điều kiện đối với người mua nhà ở xã hội lên 15 triệu đồng/tháng.

Theo ông Hà, việc nâng mức thu nhập cho người mua nhà ở xã hội là một bước tiến tích cực từ Bộ Xây dựng. Điều này cho thấy sự nhạy bén của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc đáp ứng nhu cầu về nhà ở xã hội, đồng thời giúp tạo ra sự công bằng và cơ hội tiếp cận với nhà ở cho mọi người.

“Việc tăng mức thu nhập cho phép nhiều người hơn có thể tiếp cận với nhà ở xã hội và tạo ra sự ổn định. Tăng điều kiện mức thu nhập bình quân hằng tháng phù hợp với thực tiễn hiện nay khi giá nhà ở xã hội đã tăng so với trước”, ông Hà nói.

Nâng điều kiện thu nhập lên bao nhiêu là hợp lý?

Luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP. HCM cũng cho rằng mức sống của người dân tăng cao, kéo theo các chi phí trong cuộc sống cũng tăng theo, giá nhà ở xã hội cũng được đẩy lên cao hơn. Do đó, việc nới lỏng quy định với mức thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng theo đề xuất là hoàn toàn phù hợp.

“Nguyên nhân xuất phát từ việc những người dân có nhu cầu mua nhà ở xã hội đều là những người có thu nhập thấp. Do đó, họ đều có nhu cầu vay ngân hàng hoặc vay tiền của gia đình, bạn bè để có đủ khả năng mua nhà ở xã hội. Việc nới lỏng quy định về mức thu nhập lên đến 15 triệu đồng/tháng nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, những người có nhu cầu thực tế có cơ hội sở hữu được nhà, ổn định cuộc sống”, ông Hùng nói.

Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030 được Thủ tướng phê duyệt, mục tiêu đến năm 2030 phải hoàn thành đầu tư xây dựng khoảng 1,06 triệu căn.

Theo đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030 được Thủ tướng phê duyệt, mục tiêu đến năm 2030 phải hoàn thành đầu tư xây dựng khoảng 1,06 triệu căn. Trước mắt, năm 2024 mục tiêu xây dựng 130.000 căn.

>>Chuyên gia: “Chính sách nhà ở xã hội của Việt Nam hiện rất… phi thị trường”

Thời gian qua, dù nhu cầu về nhà ở rất lớn và các địa phương cũng đã tích cực trong việc triển khai xây dựng nhà ở xã hội, nhưng nhà ở phân khúc này còn hạn chế so với mục tiêu của đề án; một số địa phương không có dự án nhà ở xã hội khởi công trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay.

Ở góc nhìn của mình, luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI, cho rằng việc bỏ điều kiện cư trú đối với người được mua nhà ở xã hội là phù hợp vì nhiều quy định của các lĩnh vực khác cũng bỏ. Ông cũng ủng hộ việc mở rộng số lượng người được hỗ trợ để mua nhà ở xã hội do hiện nay giá nhà ở quá cao, vượt xa thu nhập của đại đa số người dân. Tuy nhiên, ông lưu ý nhà ở xã hội được hiểu là dành cho người có thu nhập thấp nên nhà nước sẽ có những hỗ trợ cho cả chủ đầu tư và người mua. Vì vậy quy định điều kiện về đối tượng được hỗ trợ là dưới ngưỡng phải đóng thuế thu nhập cá nhân, tức không quá 11 triệu đồng/tháng.

Do đó, nếu Bộ Xây dựng đề xuất lên ngưỡng thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng là được hỗ trợ mua nhà ở xã hội thì dựa trên cơ sở nào? Bởi nếu khi một người đã có thu nhập trên ngưỡng chịu thuế thu nhập cá nhân thì không thể gọi là thu nhập thấp nữa. Mặc dù trên thực tế, những người có thu nhập 14 - 15 triệu đồng/tháng cũng chưa chắc mua được nhà ở khi giá nhà tại các thành phố lớn đã tăng vọt và đứng ở mức quá cao. Thậm chí, nếu so với mức lương cán bộ công chức, viên chức nhà nước hiện nay thì có bao nhiêu người đạt trên 11 triệu đồng/tháng?

Luật sư Đức nhấn mạnh: Nếu có cơ sở khoa học hay kinh tế thì mới tính đến việc nâng điều kiện thu nhập lên mức bao nhiêu là hợp lý. Ví dụ có số liệu nào cho thấy số người có thu nhập dưới ngưỡng quy định đó sẽ có khả năng mua nhà ở xã hội? Nếu tính toán được thì chúng ta vẫn đảm bảo số người dân có nhà ở mà không xảy ra tình trạng trục lợi chính sách.

>>Bắt đầu nhận hồ sơ đăng ký mua nhà ở xã hội, giá bán dự kiến 9,5 triệu đồng/m2