Từ bây giờ, xây nhà trên đất nông nghiệp, người dân sẽ bị phạt rất nặng

Không được bồi thường nhà ở xây trái phép trên đất nông nghiệp

Theo luật sư Nguyễn Phó Dũng – Giám đốc Công ty Luật TNHH OPIC và Cộng sự, thành viên Đoàn luật sư TP. Hà Nội, đất nông nghiệp là loại đất được quy hoạch cho mục đích sản xuất nông nghiệp như trồng trọt, chăn nuôi... Trong khi đó, nhà ở chỉ được phép xây dựng trên đất ở (đất thổ cư), thuộc nhóm đất phi nông nghiệp.

Luật Đất đai 2024 quy định rõ tại Điều 5 về nguyên tắc sử dụng đất: đất phải được sử dụng đúng mục đích. Như vậy, việc xây nhà ở trên đất nông nghiệp được coi là hành vi xây dựng trái phép.

Đáng chú ý, tại khoản 2 Điều 105 của Luật này cũng khẳng định: Khi Nhà nước thu hồi đất, sẽ không bồi thường tài sản gắn liền với đất nếu tài sản đó được tạo lập trái quy định pháp luật, bao gồm cả nhà ở xây sai mục đích trên đất nông nghiệp. Do đó, nếu người dân xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp, khi bị thu hồi sẽ không được nhận bất kỳ khoản bồi thường nào cho công trình đã xây dựng.

> > Từ 1/7/2025, có thay đổi về phạm vi công chứng giao dịch bất động sản

Xây nhà trên đất nông nghiệp: Vi phạm nặng, phạt đến 300 triệu đồng

Ngoài nguy cơ mất trắng khi bị thu hồi, người dân còn phải đối mặt với mức phạt hành chính cao nếu tự ý xây nhà trên đất nông nghiệp.

Cụ thể, theo Điều 10 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp mà không được phép sẽ bị xử phạt từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng. Đặc biệt, nếu vi phạm diễn ra tại địa giới hành chính của phường hoặc thị trấn, mức phạt có thể gấp đôi, lên đến 300 triệu đồng.

Ngoài ra, các biện pháp xử lý đi kèm bao gồm:

- Buộc khôi phục tình trạng ban đầu của thửa đất như trước khi vi phạm, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 139 Luật Đất đai;

- Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Lưu ý cho nhà đầu tư và người sử dụng đất

Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở vùng ven đô tăng cao, nhiều người dân và nhà đầu tư bất động sản cá nhân tìm cách tận dụng đất nông nghiệp để xây nhà, kỳ vọng chuyển đổi mục đích trong tương lai. Tuy nhiên, hành vi này tiềm ẩn rủi ro pháp lý rất lớn.

Để tránh mất trắng tài sản, người sử dụng đất nên thực hiện đầy đủ các thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trước khi xây dựng công trình. Việc tìm hiểu kỹ quy hoạch, pháp lý đất đai là điều kiện tiên quyết giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp và đảm bảo an toàn trong đầu tư bất động sản.

Việc xây nhà trên đất nông nghiệp không chỉ vi phạm pháp luật mà còn mang lại nhiều rủi ro cho người dân và nhà đầu tư. Khi Nhà nước thu hồi, mọi tài sản xây dựng trái phép đều không được bồi thường. Vì vậy, hãy đảm bảo pháp lý rõ ràng trước khi quyết định xuống tiền hoặc xây dựng trên bất kỳ loại đất nào.

> > Bắt giữ nguyên cán bộ lĩnh vực đất đai